ANTENLERDE BAND GENİŞLİĞİ
Antenlerde band genişliğinin belirlenebilmesi için gerekli olan ölçümlerden
biri ve geleneksel olanı , besleme hattından SWR ölçüsü yapmaktır. Zamanımızdaki
telsiz cihazlarının çoğunluğu 50 Ohm yükte 2:1 ve altındaki SWR değerleri ile
çalışma yapabilmektedir. Bundan dolayı 2:1 SWR değerleri, band genişliği ölçüsün-
de de bir kıstas olarak kullanılmaktadır. SWR’yi band genişliği değerlendirmesinde
veri olarak kullandığımız zaman, antenlerin band genişliği mukayesesinde frekans
değeri de önem kazanmaktadır. Yani iki antenin band genişliği mukayesesini
yaparken verilerin ayni frekansda alınmış olması şarttır.Mesela 14 MHz için kesilmiş
bir dipol antenin 2:1 SWR band genişliği 500 kHz ise, ayni antenin 3.5 MHz band
genişliği ayni yani 500 KHz olmayacaktır.
Band genişliğini %’lik olarak ifade etmek mümkündür ve bunun için küçük
bir matematik işlemi yapmak gereklidir. Formüle edersek :
F 2 – F 1
SWR bandgenişliği = --------------- x 100 %
Fc
F1 2:1 SWR’de alçak frekans değeri
F2 2:1 SWR’de yüksek frekans değeri
Fc Fc= karekök F1 x F2 formülü ile bulunan merkez frekansı.
Daha iyi anlamak için bir misal yapalım. 52 ohm besleme hattı ile beslenen ve
3.75 MHz için kesilmiş teorik bir tektel dipolün 2:1 SWR frekansları alçak frekansta
3.665 ve yüksek frekansta 3.825 olsun.
Bu antenin 2:1 SWR band genişliği :
3.825 - 3.665
Band genişliği faktörü = ---------------------------- x 100 = 4.3 %
Karekök 3.825 - 3.665
Bu hesaplama yolu ile bulunan % 4.3 band genişliği değerini ayni antenin ayni
besleme hattı ile kullanılması şartı ile başka bir frekansdaki band genişliğini
hesaplayabiliriz .. Mesela bu dipolün 14.2 MHz ‘de ki 2:1 SWR band genişliğni
heasaplayacak olursak 14.2 x 4.2 % = 0.611 MHz veya 611 kHz olarak bulunacaktır.
Dikkat edilmesi gereken tek nokta ayni besleme hattının kullanılıyor olmasıdır.
SWR band genişliği antenin band genişliği frekans sahası içinde besleme hattının
yeterliliğini göstermesi bakımından da enteresan bir kriterdir.
Antenlerde Q :
Anten band genişliğinin diğer bir ölçüsü antenin Q değeridir. Q değeri antenin
besleme hattı empedansından bağımsızdır ayni zamanda çalışılan bandın
frekansından da bağımsızdır. Ancak anten resiztansı ve reaktansının bilinen bir
frekans yüzdesindeki değerleri diğer bir frekans yüzdesi için değişiklik gösterebilir.
Bu durumda band genişliğinin farklı olması da doğal olacaktır. Antenin çalışılacak
frekans yüzdesindeki resiztans ve reaktans değerlerini ve bu değerlere göre Q
değerini tesbit etmek oldukça karışık bir çalışma olduğundan bu yolla anten band
genişliği tesbiti bir hayli zor bir işlemdir.
SWR band genişliği dışında Radyo amatörlerini ilgilendiren diğer band
genişliği kriterleri, Kazanç band genişliği (Gain bandwidth), önden arkaya band
genişliği (Front-to-back bandwidth) değerleridir.
Kazanç band genişliği bizi ilgilendiriyor çünki anten kazancı arttıkça kazanç
band genişliği azalır, yani antenin kazancı arttıkça band genişliği azalır..
Önden arkaya band genişliği arka sinyallerden rahatsız olan amatörler için önem
taşımaktadır, özellikle yagi kullananlar açısından. ve TVI ‘den rahatsız olanlar için önemlidir...
Selam ve Sevgilerimle ...
73’s de Özhan,TA3BQ
İzmir,Güzelyalı
Linkback: https://www.radyoamatorleri.com/index.php?topic=821.0
Konuyu Paylaş
08 Mart 2012, 17:16:47