ÇİRKİN BALUN

                            ÇİRKİN BALUN
         
         Geçen gün Siteler arasında sörf yaparken çok enteresan bir yazıya rastladım.Yabancı bir radyo amatörü arkadaş bir balun tarifi vermiş çiğ köfte tarifi verir gibi anlatmış bu benim çok hoşuma gitti umarım sizin de böyle bir baluna ihtiyacınız vardır yada ilerde olacaktır. Çirkin balun bir PVC boru üzerine yanyana sarılmış RG-58 koaks kablodan meydana geliyor.Böylece ilk etapta toroid trafo yada ferit çubuktan kurtulduk.Emaye telden de kurtulduk. Balun kullanmamızın sebebi hepimizin bildiği gibi BALanslı bir anteni UNbalans bir kablo ile besleyebilmektir.Birinin BAL'ı ile diğerinin UN'unu birleştirerek BALUN kelimesini çıkarmışlar.Bazı arkadaşların bu kelimeyi ( Balum ) bazılarının da ( Balon) şeklinde okuduklarını duyuyorum.Arkadaşlar kelime olduğu gibi ( Balun ) olarak TA' ların  radyo amatörlüğü lisanına girmiştir.Lütfen okunuşunu bozmayalım.
         Verici antenlerinde Çirkin balun ( Ugly Balun ),  koaks kablonun şildi üzerinde akmaya çalışan RF akımına yüksek empedans gösterek bu akımı durdurmakta, bunu yaparken de sürücü ( driven ) elemanın iki tarafında ki akımın eşit olmasını sağlamaktadır.Zaten balundan istenen de budur.                                                     
          Beam antenlerde driven elemanın iki tarafındaki akımın eşit olması yayın paterninin bozulmaması
bakımından önemlidir,  bunu sağlamak için balun kullanmak durumundayız.Doğrudan koaksla beslenen tüm antenlerde koaks kablonun yayın yapması ile önemli kayıplarla beraber, tüm bu antenlerin yayın paternleri beklediğimizden farklı olacaktır. Ayrıca bu besleme kablosunun yayın yapması ile EMI ortaya cıkacak ve TVI başlıyacaktır.
          Şimdi 160-10 metre bandında rahatça çalışabilecek olan bu çirkin 1 : 1 şok balunun ( choke balun) yapımına bir göz atalım. 18 ila 21 feet ( 5,5 metre – 6,5 metre ) RG-58 koaks kabloyu uygun çaplı bir PVC borunun üzerine yanyana sıkı sarımlarla saralım.
Aşağıdaki Şekil-1 ' e bakınız..
 
 
 
                                                                    Resimlerin Görüntülenmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap
 
Borunun çapı 3 - 5 inç ( 7,5 cm -12,5 cm ) olabilir ve uzunluğu belirtilen kablonun yanyana sıkı sarımına yetecek kadar olmalıdır, kablo uzunluğu 5,5 metreden az 6,5 metreden çok olmayacak uzunlukta kesilmelidir . Sarım sayısı önemli değildir kablonun uzunluğu önemlidir çünki kablonun empedansı sarım sayısına değil uzunluğuna bağlıdır. 50 cm uzunluğunda 12,5 cm çaplı boru bence uygun olacaktır  eğer boşluk kalırsa o kısmını kesebilirsiniz.Borunun iki tarafında koaks kabloyu birer kelepçe ile PVC boruya bağlamak gerekir, ayrıca üzerine uygun bir plastik kılıfta geçirilebilir. Şok balun için RG-213 kablosunu da kullanabilirsiniz ancak bence büyük ve ağır olacaktır.
                                                 
Tel dipol antenlerde ortadan destek sağlayabilirseniz RG-213  bu şok balun için daha uygun bir kablodur.
           Bazı arkadaşlar bu tip koaks şok balunu bir demet halinde sararak yaparlar, ancak bu tip demet şok balunlarda ilk ve son sargılar birbirine çok yakın olabilirler bu takdirde balunun dağıtılmış kapasitansı artacaktır bu artış RF kaybı bakımından  koaksın zayıf vinyl örtüsünü  yüksek RF akımına maruz bırakacaktır bu olay ise o noktada koaksın tahrip olmasına sebeb olabilir.
            Bu çalışmayı yapacak arkadaşlara şimdiden kolay gelsin. Neticeden bizleri de haberdar ederlerse memnun oluruz ve en azından diğer arkadaşlarımız bu denemelerden yararlanırlar düşüncesindeyim.   
 
 Selam ve sevgilerimle,
73’s de Özhan Önder  TA3BQ
İZMİR 
         

Linkback: https://www.radyoamatorleri.com/index.php?topic=798.0

[TA3V]

   Çirkin balun bir PVC boru üzerine yanyana sarılmış RG-58 koaks kablodan meydana geliyor.Böylece ilk etapta toroid trafo yada ferit çubuktan kurtulduk.Emaye telden de kurtulduk. Balun kullanmamızın sebebi hepimizin bildiği gibi BALanslı bir anteni UNbalans bir kablo ile besleyebilmektir.Birinin BAL'ı ile diğerinin UN'unu birleştirerek BALUN kelimesini çıkarmışlar.

Bu keyifli anlatım ve bilgi için teşekkürler hocam Resimlerin Görüntülenmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap

Hocam bizler için çeviri yapıp ve kendi üslübünuzla süsleyip paylaştığınız için teşekkür ederim. emeğinize sağlık. bu tip balun delta loop antenlerde ve alanı geniş olan uzun dipoller için çok uygun , ayrıca antenler üzerinde bandlı yada traplı antenlerde de çok iyi sonuç veriyor bu ölçülere yakın denemem olmuştu,yanlız 75 ohm kabloda daha iyi rezoransa geldiğini söyleyebilirim. diğer yapacak arkadaşlara başarılar diliyorum.

Bilal bu çirkin balun konusunda bilgi veren ve bir çok denemeler yapan yabancı bir amatörün bir söylemi var :
"Hangi tip anten kullanırsanız kullanın eğer koaks kablo ile besleme yapıyorsanız anten besleme noktasında bir çirkin balun kullanın." diyor.Bu bakımdan bu amatörün söylemine bende katılıyorum.Yanlız balunlarda rezonans olayı yoktur.Rezonans ancak bobine seri veya paralel kapasite bağlanırsa meydana gelir.Balun sadece bir bobindir.Görevi rezonansa gelmek değildir zaten gelemez çünkü devresinde kapasite bağlı değildir.Rezonansa gelmez ama senin söyleminden giderek geldiğini varsayarsak, geldiğinde sadece rezonans frekansında çalışacağı için anteniniz tek bandlı bir anten haline gelecektir.Bu bakımdan da rezonansa gelmesi arzu edilmez.75 ohm kablonun hazır SWR'si 50 ohm kablodan daha fazladır.Hesabımız belli ; besleme kablosuna bağlantıda 75/50 = 1.5 SWR , anten tarafına bağlantıda ; 75/72=1.04 SWR.
50 ohm kabloda durum : besleme kablosuna bağlantı : 50/50 = 1.0 SWR, antene bağlantı 72/50 = 1.44 SWR.
Burada görüldüğü gibi, tercih anteni yapan arkadaşa kalmış bir olay.Ama açıkça görülüyor 50 ohm tercihi daha doğru.
ilgin için teşekkürler.
Barika-i hakikat mücadele-i efkardan doğar..
Özhan

sayın hocam; TA3BQ  Özhan bey,
 
Bir RTX vericiden, V ndan çıkan elektrik akımı(yani watt;frekansın voltaja dönmüş halidir), I direnç, R üzerinden geçer(arada kısadevre bobin yada kondansatör varsa). Bu şu şekildedir. Ohm kanunu: I=v/R Bir elektrik devresinde iki nokta arasındaki iletken üzerinden geçen akım, potansiyel farkla (örn. voltaj veya gerilim düşümü) doğru; iki nokta arasındaki dirençle ters orantılıdır.
Burada, I akım amper, V referans alınan iki nokta arasındaki potansiyel fark volt ve R ohmla ölçülen ve direnç olarak adlandırılan devre değişkeni (volt/amper)dir.arada herhangi bir bobin veya kondansansatör olmadığı için rezorans olayı dediğiniz gibi yoktur fakat buradaki rezorans tabirim empedans uydurma macth etmek maksadı ile bu tabiri kullandım Potansiyel fark gerilim olarakta biliriz ve bazen V nin yerine U ve E veya emk (elektromotor kuvvet) sembolleri kullanılır. ama bizim telsiz antenleri alanımızda U ve E sembolleri kullanılmaz.yukarıdaki formüle kısmen bağlı kalınır
Bu kanun basit elektriksel devrelerdeki telden geçen akım ve gerilim miktarını açıklar. ama arada herhangi bir devre elemanı olmadığı(kapasitif kondansatör,kısa devre bobin gibi) için empedansı okuyamayız ölçemeyiz çünkü canlı uç yükü direk (RF SİNYALİ) attığı için balun mutlaka dediğiniz gibi kullanılmalı daha evvelki açıklayacı bilgilerinizde balun hakkında bahsetmiştiniz eksik bilgilerimde tamamlanmış oldu bende kendi kararımca eskiden eksik bilgilerimle ancak bu kadar yapıp karşılaştığım noktaları ifade ettim.yanlışlarımı da gördüm ilginiz ve bilginiz için teşekkür ederim. tabi bu konu çok geniş alana yayılır karekteristik empedans lar mevcuttur.ama ben yinede balunun burada rezorans yapması konusunda empedans uydurmak maksadı ile kullanıldığında iddialıyım bobin ve kondansatörsüz HAVA  ARALIĞI nı kullanarak rezorans yaptığını kısaca ifade etim. anten teline ise taplı yapıla bilerek değişik bantlarda da anteni kullanabilecemiz söz konusu burda traplı antenin her hangi bir banda rezoransta kalması mümkün değil çünkü ölçüleri her bant için doğru yapılırsa sorun yok uygulanabilir dedim .  burada bir sürü formüller yazmak mümkün ama işi sizin gibi bilenler bizlere bilgi aktardıkça bizler hatalarımızı görüyoruz herkez teknik olarak bilgiye sahip olmaya bilir.lütfen bizlere böyle bilgiler aktarmaya devam edin allah sizi başımızdan eksik etmesin.ben ve benim gibi yanılanlarda adımlarımızı doğru atalım.temel sizde sayın hocam uygulamak bizde. tekrar teşekkürlerimi,saygılarımı iletir. ellerinizden öperim.
 
Tevfik FiKRET inde dediği gibi; fikirlerin açık ve net çarpışmasından hakikat güneşi doğacaktır.

Bilal kardeşim,
Ohm kanununu, traplı antenleri, empedans uygulamalarını, empedans uygulayan balunları, rezonanslı devreleri, RF şok balununun tümünü  birbirine karıştırıp yine de balunlarda rezonansta ısrarlıyım dediğin zaman son olarak şunu yazabilirim ;
RF şok balunu (Çirkin balun ), eğer antenini koaks kablo ile besliyorsan koaks kablonun şildinden akan ve RF güç kaybına yol açan RF akımını durdurmak için yabancı amatörlerin keşfettiği bir balun şeklidir.
Burada bobin halinde sardığımız 6 ila 6,5 metrelik bir koaks kablo söz konusudur.Koaks kabloyu bobin haline getirdiğimiz zaman kablonun şildinin karakteristik empedansını tekrar ediyorum özellikle de şildinin endüktansını yükseltmiş oluruz.Endüktansın yükselmesi RF akımına karşı koymayı artıracaktır çünkü endüktif reaktans yani rezistans yükselmiştir.Bobin haline getirilen kablonun elektriki durumu böyle olduğunda şildde akan RF akımı fevkalade düşük değerlerde kalacağı için kayıp önlenmiş olacaktır.
Bu akım durdurulduğu için Çirkin balun, bağlandığı balanslı anteni, 1:1  balun bağlanmış gibi besleyecektir çünkü ikiz kablo (Tween cable ) haline gelmiş olacaktır..Yani Çirkin balun bağlayarak kısacası bir taşla iki kuş vurmuş oluyoruz.
Dikkat ettiysen şu ana kadar bir rezonans olayından bahsetmedik çünkü balunların rezonans olayı ile ilgisi yoktur.Ama sen hala " Ben rezonansta ısrarlıyım"  diyorsan
söyleyebileceğim ve yapabileceğim bir şey yok.O zaman, bana, bu bilgiyi edindiğin kaynağını göstermekten başka çaren yok gibi geliyor.İnceler ve bakarız.
İyi çalışmalar.İltifatlarına da ayrıca teşekkürler.
Özhan

sayın hocam bilgilendirmeniz için çok teşekkür ederim öncelikle sizin için hissettiklerim iltifat değil gerçek lerdir ben de sizler gibi değerli büyüklerim den feyz alarak radyo amatörlüğünü ifa etmeye çalışıyorum.

Sarım şeklinde iletkenler bir direnç oluşturur. Omik direnç (R) ten farklıdır. Bobin içinde oluşan manyetik alandan doğar.
Akım akan bir iletken telin etrafında manyetik alan oluşur. Eğer bu RF  akım ise telin uçlarında akımın değişimine tepki gösteren bir gerilim oluşur; buna telin endüktans etkisi denir. Bu özellikli elemanlara da endüktans elemanı adı veririz
Endüktans değerinin kapasitans değerinden daha büyük olduğu tüm durumlarda gerilim akımdan öndedir. Sadece endükansın bulunması da gerilimin akımdan önde olması için yeterlidir. REZORANS durumunda devrenin empedansı ohmik dirence eşittir. (R = Z)Bu durumda devreden geçen etkin akım şiddeti maksimum olur. O HALDE BALUN KULLANMAYA DA GEREK YOK Şöyleki, kaynak; İSTANBUL MECİDİYEKÖY (ESKİ MALİ ŞUBE- 8.ŞUBE) şimdi çocuk şube müdürlüğü çatıda bir anten var acaba kim kurmuş? önemli değil adam antenin dip kısmına kabloyu rulo yapmış sanki kablo fazlaymışta sarmış kesmemiş imajı gibi duruyor işte o yabancı amatör burdan esinlenmiş belkide balun u icat etmiş, aynı anten örneği( 14.şube telsiz haberleşmesi şube müdürlüğü) gayrettepe deki sistemindede kullanıyor cihaz lar VHF VE UHF Bandında çalışıyor resmi dairelerde çoğu antenler bu şekilde bağlanıyor genelkurmay,mit,emniyet teşkilatı,genel kurmay, belediye binaları,trenistasyonu garları,itfaiye, gibi  kamu kurum ve kuruluşları da dahil bu şekilde. buradaki olay şu rezoranstaki iddiam rezorans durumu var burada yapılan işlemde devrenin ommik direncine eşitlenmek oluyor. yani macth etmiş oluyoruz buradaki rezorans olayımız kimya dalından çok fizik dalına giriyor rezoransta yükler depolanabilr yada tranfer edilir.burada transfer edilme işlemi gerçekleşerek rezorans frekansı yaklaşık olarak sistemein dogal frekansına eşittir.ve hava aralagını kullanarak rezorans olayını yapar adam bence balunu estetik ve ufak görünsün diye yapmış yukarıdaki verdiğim örnektede anten dibine kablo rula yapılarak ve tabi swr ölçülerek balun görevi yapar ben sadece sizin yazdıklarınızın eksik olmadığını  çok doğru bilgiler olduğunu paylaşım için teşekkürlerimi ifade ederek konuya müdavim olup renk katmaya çalıştım sizi üzecek bir şey de yaptıysam affedin.

not;konu içindeki yazdıklarım kişisel olmayıp geneldir.rezorans,endüktans,ohm konularında wikipedi den yararlanarak diğer arkadaşlarda uzunca bilgi sahibi olabilirler

73"ler

[TA3CB]

değerli ustalarım vede ağabeylerim.VK2ZOI İsimli amatörün sitesinde çirkin baluna benzer şok bobinleri var.bukonuda yardımcı olacağınızı umar saygılar sunarım.ta3cb..  site ismi:HALFWAVE FLOVER POT ANTEN.... Daha önce resmini yayınlamıştım.İnceleyib bizleride aydınlatırmısınız.

Mehmet adrese gittim.Orada Çiçek saksısı anten yapımından bahsediyor.İlgilendiğin konu bu mudur yoksa anten mi?
gördüklerin şok bobini değil antende kullanılan bobinler.
Özhan

[TA3CB]

Özhan abim hayırlı akşamlar.Beni ilgilendiren saksı değil,tabiki antenlerdir.Bu sitedeki antende kullanılan bobinler vekaç turu kaç cm çapında boruya sarılırsa hangi mhz de çalışacağını yazmışlar.Bizleri bu konuda aydınlata bilirmisiniz.Bu antende kullanılan bobinler,sonuçta balun sayılırmı.Sorum Sadece özhan abime değil,Tüm bu konuda bilgi sahibi arkadaş ve abilerime  dir.selamlar 73 ler..

[eklenti yönetici tarafından silindi]

[TA7EB]

Merhabalar
Paylaşım ve bilgiler için TNX TNX
TA7EB

[TA2ASD]

Mehmet bey; bahsettiğiniz siteyi görmüş idim kişisel olarak uzun zamandan beride merak edip bir türlü cevap bulamadığım bir konuyu açmışsınız bilen üstatlar açıklarsa çoook güzel olacak şimdiden teşekkür ederim saygılar...73 ler.
 

[TA3CB]

Salih bey.Konuyu açtık ama devamı gelmedi.Araştırmaya müsait arkadaşlar bu konuda araştırabilirlerse bizlerde bilgi sahibi olacağız.Boşuna dememişler.1 dil 1 insan 2 dil 2 insan diye.Yabancı dilimiz yok.Sakın bana translate filan demeyin.o hiçbirşey çevirmiyor.Hikayeyi bile.Hayırlı akşamlar dileğiyle.73

[TA2ASD]

Mehmet bey: Amatörlükte hiçbirşey gözümü korkutmuyor en karışık devreler bile ancak işin içine bobin rfc toroid girdimi orda bitiyorum işte herhangi bir devreyi aldığımda ilk bobinlerine bakıyorum sizde tam yerinde noktayı koydunuz ayrıca teşekkür ederim ancak yardımcı olacak arkadaşlar mutlaka çıkacaktır buna eminim 73 ler... 

Özhan abim hayırlı akşamlar.Beni ilgilendiren saksı değil,tabiki antenlerdir.Bu sitedeki antende kullanılan bobinler vekaç turu kaç cm çapında boruya sarılırsa hangi mhz de çalışacağını yazmışlar.Bizleri bu konuda aydınlata bilirmisiniz.Bu antende kullanılan bobinler,sonuçta balun sayılırmı.Sorum Sadece özhan abime değil,Tüm bu konuda bilgi sahibi arkadaş ve abilerime  dir.selamlar 73 ler..

Mehmet bey,

İsteğiniz bu şemadaki terimlerin çevirisi mi sadece?
Oysa yardımcı olabiliriz. Ben aslen Fransızca çeviri işiyle iştigal ediyorum ama İngilizce için de elimizden geleni yaparız.
Ayrıca benim de bir sorum olacak. Sayın Özhan Bey rahmetli olduğuna göre teknisyen arkadaşlardan birisi cevaplayabilir mi?
Özhan Bey demiş ki, "Koaks kabloyu bobin haline getirdiğimiz zaman kablonun şildinin karakteristik empedansını tekrar ediyorum özellikle de şildinin endüktansını yükseltmiş oluruz"
Peki kablo sarıldığında kablo damarı da bir bobin oluşturuyor. Bu da giden sinyale engel oluşturmuyor mu? Yani kablo damarının oluşturduğu bobinin endüktansı şild endüktansına göre çok mu düşük ki önemsenmiyor (damarın çapından veya malzemenin-bakırın niteliğinden dolayı)? Yoksa birlikte sarıldıkları için iki iletken arasında bir nevi trafo gibi mi görev yapıyorlar? Biraz saçma oldu ama kafam allak bullak oldu bu sorundan dolayı...
Önceden teşekkürler.   
------------------
Yanıtı şurada verilmiş gibi
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap
 (vakit bulursam okuyacağım) ama yine de yardım ederseniz sevinirim.
Bu vesileyle Özhan Bey hayattayken kendisini tanıyamadığım için üzüldüğümü belirtmek isterim. Hayatta olsa eminim kendisinden çok faydalanırdık.