ANTEN SOHBETLERİ - 12 MOXON ANTENLERİ
Les Moxon G6XN kendi adı ile anılan bu tip antenleri Fred Caton VK2ABQ'nün dizaynına dayandırarak yapmıştır..Les Moxon kendi yaptığı anteni 300 ohmluk çift paralel nakilli kablo ile beslemiş dolayısıyle bu besleme şekli ile amatörler için fazla bir cazibesi olmamıştır..Ancak L.B.Cebik W4RNL Moxon antenin kıvrımlarının ölçüleri ile oynayarak antenin besleme noktasındaki empedansını 50 ohm'a getirdikten sonra amatörler tarafından ilgi ile karşılanmıştır..Çünki bilindiği üzere besleme noktasında 50 ohm empedans gösteren başka bir anten yoktur..Cebik antenin çalışacağı frekanslar için ölçülerini hesaplayan bir anten jeneratörü programının da algorithm'ini yazarak programın yapılmasını kolaylaştırmıştır..Ayrıca antenin tel versiyonunu hazırlamış ve amatörlerin istifadesine sunmuştur.
Moxon anteni, elemanlarının uçları birbirine doğru bükülmüş iki elemanlı Yagi anteni olarakta görülebilir..Kısaca anten bir Sürücü ( Driven ) ve birde reflektör (Reflector) elemanından oluşmaktadır..Bu birbirine doğru bükülmüş uçlar arasına bir yalıtkan konularak antenin Moxon'a mahsus bir yönlendirme ile kullanılmasını sağlamaktadır..İki elemanlı Yagi'ye nazaran çok farklı üç önemli avantajı ile popüler olmaya başlamıştır..
1 ) Fiziki boyutlarının küçüklüğü bakımından :
Moxon antenler konvansiyonel Yagi antenleri dahil olmak üzere bir çok anten çeşidininin 2/3 ü kadar bir mesahayı kaplamak üzere gayet hafif olarak yapılabilirler..
20 metre bandında çalışacak, telden yapılmış bir Moxon antenin ölçüleri 762,5 x 274,5 cm kadardır..Telden ve çok hafif fiber yada pvc ile yapıldıklarından bu çok hafif yapıları ile, hemen her türlü yüksek yere, hafif yapılı bir kuleye monte edilebilirler hatta bir ağacın uzamış dalı üzerine bile monte edebilirsiniz.. Hatta vertikal olarak toprağa yakın mükemmel çalışacak bir Field anteni olarakta kullanabilirsiniz..
2 ) Göze çarpan Önden-Arkaya yayın oranı (Front to back ratio ) :
Moxon antenlerin önden arkaya yayın oranı çok kere 30 dB'den iyidir..Bu ne demektir derseniz bu orantı antenin arkaya doğru sıfır yayın yaptığını veya sıfır işaret aldığını gösterir..Yani antenin arkadan çalışması null'dür yani hiç yoktur..Daha da fazlası anten ½ dalga boyu yükseklikte kurulduğunda bile, kullandığı “Kapalı Aralık” ( Closed-gap ) kuplajı sebebiyle çok iyi bir performans gösterir..Aşağıdaki şekilde görüleceği üzere Moxon mükemmel bir arkadanöne orantısı ile birleştirdiği çok geniş bir yayın paterni göstermektedir..
3 ) Moxon'un besleme noktasındaki karakteristik ermpedansı 50 ohmdur..Bu özelliği ile
besleme noktasında herhangi bir yardımcı empedans düzenleme veya transformasyonu yapan ilave aletlere ihtiyaç olmaksızın mükemmel 1:1 SWR ile çalışabilmektedir.. Çalışacağı bandda çok geniş bir band genişliğine sahiptir..Hemen hemen her bandda kesiksiz ( full ) band kaplaması vardır..
4 ) Anten hem Vertikal hemde horizontal polarizasyon ile çalışmaktadır..Vertikal çalışmada
kazancı horizontal çalışmaya göre biraz düşük olmakla beraber band genişliği daha fazladır..Polarizasyon tesbit ederken antenden beklediğiniz performansı alabilmek için ayrıca karşı istasyonun hangi polarizasyonla çalıştığını da nazarı dikkate almalısınız..
5 ) Burada eksik kalan bir değerlendirmeyi ben ekleyeyim :
Profesyonel bir antenle Performans / Fiyat oranı bakımından mukayese edildiğinde lafı bile edilmeyecek kadar az masrafla ayni performansı vermektedir..Daha ne olsun..Amatör beleşi sever deyip bu anteni de seveceksiniz..
Moxon antenler Moxon Generator adlı ve algorithmi L.B.Cebik tarafından yapılmış olan programın verdiği ölçülere bağlı kalarak evde kolaylıkla yapılabilmekte ve programa uygun yapıldığında herhangi bir düzeltmeye ihtiyaç göstermeksizin çalışmakta ayrıca amatörlere mükemmel bir anten sistemine sahip olma fırsatı vermektedir..Moxon Generator programı aşağıda verilen sitelerden indirilebilir..
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor.
Üye Ol ya da
Giriş Yap Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor.
Üye Ol ya da
Giriş YapProgramın çalıştırılması çok kolaydır ve çok az veri talebi vardır..Aşağıda programın açılmış durumunu görmektesiniz..
Moxon Generator programı
Programda Frequency penceresine anteninizin çalışmasını arzu ettiğiniz frekansı MHz olarak yazınız..
Resimde bu frekans 14.200MHz olarak yazılmış görülmektedir..
Hemen yanındaki pencereye kullanacağınız tel çap ölçüsünü giriniz..
AWG yazılı yere sağdaki ok işaretine tıklayarak tel ölçüsü birimini değiştirebilirsiniz..( mesela mm olarak..)
Bu üç işlemi yaptıktan sonra Calculate butonuna tıkladığınızda yapacağınız Moxon antenin ölçüleri çıkacaktır..
Ancak aşağıda sağdaki Netice birimi ( Results Units ) pencerelerinde de istediğiniz birimin dairesinin içine noktayı koymalısınız..
Resimlerin Görüntülenmesine İzin Verilmiyor.
Üye Ol ya da
Giriş YapGeneratör programı içindeki şemadan uzunluklar A, B, C, D, E, olarak gösterilmiş, neticeleri veren pencerelerde de ayni harfler kullanılmıştır..Dolayısıyla yerli yerine oturtmak çok kolaydır..
Program Besleme noktaları aralığını ( Feed point gap ) vermemektedir.Bu aralığı C aralığının 1/7 si olarak alabilirsiniz.Bu hesaplama, şimdiye kadar yapılmış değişik band moxon dikdörtgenlerinin bu aralıklarının orantıları dikkate alınarak çıkarılmıştır..Bu hesaplama ile bulduğunuz değer, Besleme noktası aralığı olarak doğru ve yeterli olacaktır..
Yukarıda verilen Toplam saha patern şeklinde antenin kazancının 5,85 dBi olarak verilmiş olduğuna dikkatinizi çekmek istiyorum..L.B.Cebik kendi sitesindeki Moxon anten yazısında bu kazancın 10.85 dBi olarak göstermektedir..Teorik olarak dBi ile dBd arasında bilindiğ gibi 2,14 dB fark vardır..Yani 10,85 – 2,14 = 8,71 dBd olacaktır..Bu kazanç takdir edersiniz ki 2 elemanlı yagiden daha iyi olarak gözükmektedir..
VHF-UHF Moxon antenlerde bu kazanç elde edilmiştir..İzmirde 4,5 mm.lik alüminyum telden yapılmış Moxon antenin yapılan denemelerde 7,5 dBi kazançlı Motorola 5/8 Collinear antenle ayni zaman dilimi içinde, ayni mesafede ayni cihazla ve ayni çıkış takati ile ayni rx değeri tesbit edilmiştir..Motorola antenin fiyatının 200 euro olduğunu söylemişti denemeleri yapan arkadaş..Moxon anten ise 2 YTL ' ye mal olmuştu ve 30 dakikada yaptı anteni..
Cebik kendi web sitesinde 2 metre bandı için ( 144-148 ) yapımını anlattığı Moxon Dikdörtgen anteninin her amatör tarafından hiç olmazsa bir kere yapılmasının ileride diğer bandlar içinde istek uyandıracağını ve yaratıcıların uygun konstrüksiyonlar yapacaklarını öneriyor..Ben de ayni düşüncedeyim..Cebik'in 2 metre vertikal polarizasyonda kullandığı antenin Azimuth patern eğrilerini gösteren şema aşağıya alınmıştır..
Resimlerin Görüntülenmesine İzin Verilmiyor.
Üye Ol ya da
Giriş YapYükseklik 9 metre , yükselti açısı 3 derece olduğunu yazıyor..Buna göre görüleceği üzere paternin dış çerçevesine göre kazanç 10.71 dBi' dir..Kesildiği frekans olan 146 Mhz'de antenin arkaya doğru hiç yayın yapmadığı görülmekte ve arkadan hemen hemen hiç işaret almadığı da eğrilerden anlaşılmaktadır..Bu olay bulunduğu yerde arkadan istenmeyen enterferans alan arkadaşlarımızın bu sorununu çözecek gibi görünmektedir..
Aşağıda verilen SWR eğrisi şemasında 144-148 Mhz arasındaki 4 Mhz'lik bandda antenin 1,4 / 1 SWR'yi geçmediği görülmektedir..Bu band genişliği antenin Satellite çalışmalarında da mükemmel iş göreceğini göstermektedir..Antenin arka kısmını yani reflektörünün olduğu tarafını çatıdaki yeriniz de yere paralel olarak yatırırsanız yerden yüksekliği de ½ dalga boyu yani 1 metre yaparsanız ufuktan ufuğa hiç bir noktada nul olmayacağı için devamlı çalışma sağlanacaktır..
Şekilde SWR' nin tüm bandda 1.4 / 1 değerini aşmadığını görüyoruz..Cebik'in 4,7 mm çaplı alüminyumdan yaptığını belirttiği anteni 9 metre yüksekliğe 3 derecelik yükselti açısı ile monte etmiş..Bu montaja göre alınan değerler şöyle :
Freq Gain F-B Feed Z
Mhz dBi dB R Ohm
----------- ------------ ----------------- ------------------
144 10.7 18.6 40
146 10.4 40 52
148 10.1 19.7 63
Bu değerlerin çok ideal değerler olduğu hemen görülmektedir..Bu kazanç değerini ancak belki 3 elemanlı bir yagi geçebilir, fakat bu Öndenarkaya ( F-B ) değerini vermesi hemen hemen imkansızdır..
Moxon dikdörtgen antenlerin Rölelerde de uygun bir direk üzerine 180 derece ile monte edilmiş 4 adet antenin görevini mükemmel yapacağını hele arkadan enterferans alınan yerlerde tek tarafa kurulacak antenler ile sorunun .çözüleceğini düşünüyorum.. Denemekte yarar var..8 mm'lik bakır borulardan sağlam bir konstrüksiyonla yapılırsa hem ucuz hem güvenilir iş görecek antenler olabilirler..
Benim yaptığım 2 metre 2 direktörlü Moxon anten şu an İzmirde bir arkadaşımın çatısında mükemmel çalışmaktadır..Ayrıca şunu da ilave etmem de fayda var, antenin 3. harmoniklerde de mükemmel SWR değerleri ile çalıştığını tesbit ettik ve denedik..Yani 432 Mhz- 444 Mhz'de ayni sadakatla çalışmaktadır..Tabiidir ki Moxon Generatör programı ile UHF frekans bandı için ölçüler alınır ve daha küçük boyda anten yapılabilir..
2 Metre bandı için çifr direktör eklenmiş Moxon anteni, Dave Rank ( KO6SR ) ve Ron Skelton ( W6WO ) tarafından ortaya atılmış, adına da Moxon'un MO' su ile Yagi' nin Gİ'si alınarak MOGİ adı verilmiştir.Üzerinde inç oşarak ölçüleri verilmiş olan antenin resimleri aşağıda verilmiştir..
İsimlerini verdiğim amatörler anteni 145 merkez frekansında çalışmak üzere yapmışlar ve 6 dB kazanç 15-20 dB öndenarkaya F/B orantısı olduğunu ifade etmektedirler.Mükemmel değerler bu değerler..Kullanılan tel ¼ inç yani 0,63 cm çapında alüminyum teldir.
Şimdi ölçülere bir göz atalım :
Reflektör elemanı : Telin merkezinden merkezine 29,0 inç = 73,66 cm, kıvrılmış bölüm 3,5 inç = 9,52 cm olmak üzere toplam uzunluk = 73,66+14,60+14,60 = 102,86 cm olmaktadır..
Sürülen eleman : Telin merkezinden merkezine 29,0 inç = 73,66, kıvrılan bölüm 3,5 inç = 9,52 cm böylece toplam uzunluk = 73,66 + 9,52 + 9,52 = 92,70 cm olacaktır..Besleme noktasındaki aralık fazla kritik değildir..Burada aralık 1/8 inç = 0,31 cm olacaktır..
D1 direktörü : 13 3/16 inç = 33,5 cm, DE'ye uzaklığı yani aralık, merkezden merkeze 15/16 inç yani 2,4 cm olacaktır..
Bilindiği üzere merkezden merkeze ölçü, tellerin ortasından ortasına alınan ölçüdür..
D2 direktörü : 12 1/16 inç = 30,6 cm. D1'e uzaklığı 3,5 inç yani 8,9 cm olacaktır....
Bu arada besleme noktasındaki RF şok loop'una dikkatinizi çekiyorum.1 Tur olmak üzere besleme koaks kablosundan 7,5 cm çaplı bir bobin koymayı unutmayalım..
Böylece görüleceği üzere İki direktör ekleyerek hem beam'i biraz daha uzatmış kazancı da biraz daha arttırmış olduk..
Resimlerin Görüntülenmesine İzin Verilmiyor.
Üye Ol ya da
Giriş YapAşağıdaki resimde N5GLR'nin 20 metre Hybrid Moxon anteninin resmini görmektesiniz..
Resimlerin Görüntülenmesine İzin Verilmiyor.
Üye Ol ya da
Giriş YapAşağıdaki resimde N2MH nin 6 metre için alüminyum köşebentten yaptığı antenin resimini görüyorsunuz..
Resimlerin Görüntülenmesine İzin Verilmiyor.
Üye Ol ya da
Giriş YapGerek VHF gerek UHF gerekse HF için Moxon anten yapmış olan tüm amatörler antenin mükemmel olduğunu, diğer antenlere göre gürültü değerinin çok düşük olduğunu ( Noise ) bildirmektedirler..
TA' ların bu yapımı kolay ve ucuz, besleme noktasındaki empedansı 50 ohm, geniş bandlı bu antene daha fazla önem vermelerinin kendi yararlarına olacağına muhakkak nazarıyla bakmaktayım..Sorularınızı burdan gönderirseniz cevaplamaya çalışırım..
İzmirden selam ve sevgilerimi gönderiyorum.
73 de Özhan TA3BQ
Linkback: https://www.radyoamatorleri.com/index.php?topic=1093.0
Konuyu Paylaş
20 Şubat 2011, 15:41:06