VHF Propagasyon Tipleri 5 - EME (Ay-Dünya-Ay)

[TA2NC]

Geldik VHF bandının en zor, en pahali, sampiyonlar ligine..

EME yani Earth Moon Earth 
Turkce tabiriyle Dunya-Ay-Dunya haberleşmesi.

idealde Gerekli olan Ekipman
SSB, alış hassasiyeti mümkün olduğunca yüksek bir telsiz
Güç: 50-100Wlık istasyonları bile duyan SuperStation denen çok fazla anteni olan istasyonlar olduğu gibi,
İdealde maksimum legal limit ne kadarsa o.
Anten: 2 veya daha fazla sayıda 8 eleman veya daha fazla AZ-EL (yani hem yatay hem dikey hareket edebilen) Yagi
Anten dibinde Koaksiyel kabolda olabilecek zayfılamaları engellemek amacıyla düşük gürültü seviyesine sahip bir LNA (Low Noise Amplifier)
Evet istekler oldukça fazla.

Benim bildiğim minimum konfigurasyon, VHF ten de defalarca Meteor Scatter ve Aircraft Scatter yaptığım
LZ1BB Bulgar istasyonu Harry'nin RN6BN istasyonu ile yaptığı QSO.
Harry 40W TR751 bir radyo ve 4 eleman elle balkondan yönlendirdiği bir yagi ile bu qsoya katilirken,
RN6BN nin istasyonundaki antenleri maalesef sayamadım.

Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap  sayfasında bu rekor denemesinin fotograflarına bakarsanız orada antenin de fotografi var Resimlerin Görüntülenmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap


Düşük güçlerdeki istasyonların da deneyebilmeleri için bu tür superstation'lar her zaman sked yani randevulaşıyorlar.
Çok bilinen iki istasyondan biri HB9Q, 50 mhz ten 10 GHZ e kadar tüm bandlarda devasa antenleri ile aktif.
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap adresinden bir göz atmanızı tavsiye ederim..

İlk EME QSO'mu yaptığım I2FAK ise yine devasa antenlere sahip.
24 adet 19 eleman yagiye sahipmiş.
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap

Şimdi bu devlerin arasında yer alabilmek için ne yapmak lazım.

Her ne kadar EME üzerinden SSB veya CW görüşmeler de yapılabilse de , bunlar en az 4 anten ve 1KW a yakın güçler istiyor.
Mikrodalgada daha düşük güçler yeterli olsa da EME aktivitelerinin en yoğun olduğu bandlar 50 mhz ve 144 mhz bandları.

Daha küçük istasyonlar genelde Dijital Modlar ile haberleşmekte.
Bunun için JT65B modulasyonu kullanılmakta.
Yine kullanabileceğiniz yazılımlar WSJT ve MSHV yazılımları.

EME frekanslarında kimler var kimler nerede CQ yapıyor takip edebilmek ve randevulaşabilmek için Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap  adresini kullanabilir
ya da havadaki istasyonları anlık görebilmek için Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap adresine bakabilirsiniz.

E cihaz hazır.. anten hazır.. güzel bir amplifier da var.. E ay nerede??

Bunun için iki yöntem var. İlki benim ilk başladığım gibi, anteni elimle ay'a doğru yönlendiriyordum..
İkinci olan ise pstrotator tarzı bir yazılım ve AZ-EL kontrollü bir rotor sistemi ile Ay'ı otomatik olarka takip eden bir sistem yapmak.

E ben denemek istiyorum nasıl yaparım diyecek olanlar için,
Birinci şart telsiz..
FT847 göreceli ucuza alınabilecek bir all band cihaz. Tavsiye edebilirim.

İkinci olarak  vhfdesign.com adresinden güzel bir LNA almalarını öneririm..
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap  Fiyatı yaklaşık 100 dolar civarı.

Üçüncüsü
Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap adresindeki Yagi antenlerden birini yapın. Ne kadar büyüğünü yapabilirseniz o kadar iyi.
İleride bu antenleri 2 ve 4 lü stackler haline getirip istasyonunuzu daha da büyütebilirsiniz.

Dördüncüsü, Mümkün olduğunca güçlü bir linear amplifier.
Bunun üç yolu var..
Hurdadan bulmak.. VHFine hiç rastlamadım..
Ya 1000 dolar ve üzeri paralar harcayıp, Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor. Üye Ol ya da Giriş Yap  w6pql gibi üreticilerden satın almak..
Ya da kendiniz bu konularda tecrübeniz varsa sifirdan imal etmek.

ben son yolu tercih ettim. BLF188 bir LDMOS kullanarak, parçalın bir kısmı hurdadan bir kısmı dünyadaki diğer amatörlerden satın alınarak neredeyse 1/4 fiyatına
Linear'imi yapabildim.


İlk QSO'mda antenimde Elevasyon yani dikey hareket ettirecek bir parça olmadığından, bir ip yardımıyla çevirdiğim antenim ile Ay'ı batarken yani iyice alçalmışken hizalayıp
1 saat süren bir mücadele ile tamamladım.
Ve yabancıların ddiği gibi Lunatics'ler arasına katıldım..
Lunar = Ay'a özgü anlamına geldiği gibi lunatic aynı zamanda aklını kaçırmış , deli anlamına da gelmekte.
Bu hobinin en uç noktası olan EME grubuna girince zaten , HF vs eski tadını vermez hale geliyor..

Türkiye'de EME aktivitesi nedir derseniz, benim bildiğim öncüleri TA2AD (son zamanlarda hiç EME aktivitesine rastlamadım), TA1D (Hem yazlığına hem evine istasyon kurmuş durumda) ve ben 144 MHZ te aktif durumdayız.
Bir de kendisiyle tanışmamış olsak ta TA1IFV UHF bandında EME de aktif olan bir diğer istasyon.

Umarım sayımız yükselir.

Anten yönünüzün doğru, duymanızın güzel olduğunu denemek için, Fransa'da bulunan Alçak yörünge Radarı Graves sinyalleri amatörler arasında sıklıkla kullanılır.
Bunun için, telsizinizi 143.049 MHZ SSB ye ayarlayıp ay'ı dinlemeye çalıştığınızda ağaşıdaki gibi bir sinyal duyarsınız.


Bu makaleyi de br iki video ile bitirmek istiyorum
  adresinde
Video'nun başında antenleri gördüğünüz istasyonun frekansına baktığınızda , 28 MHz görüyorsunuz..
Ancak cihazın üzerindeki transverter asıl çıkış yapılan cihaz..
28 MHz 'i 144 mhz e çevirerek çıkış yapıyorlar..
Genelde büyük istasyonların tercihi bu yönde... İddiaları, all band bir cihaz yerine transverter'li bir cihazın çok daha hassas olacağı yönünde.
EME 'de maalesef her dB çok önemli. Sistem yapılırken en kaliteli konnektörler, en pahalı kablolar , en hassas cihazlar kullanılmalı ki başarılı olunabilsin.

İkinci video'm ise, Hollanda'dan Dünya Kadınlar Gününde bir aktivite.
Radyo sinyalleri ay'a ışık hızında gidip geliyor..
Ortalama 400.000 km gidiş, 400.000 km dönüş ile ortalama 2.4 saniye sürüyor bu yolculuk
Ve bu da videoda görebileceğiniz gibi kendi sesinizin echo'sunu aydan duyabilmenizi sağlamakta.





Son not olarak benim istasyonum
2 adet 10 eleman Yagi
Elevasyon olarak Actuator ve Hurdadan çıkma bir Azimuth Rotoru
Rotor kontrol ve bilgisayar arayüzü için K3NG Arduino Kontrol Devresi
FT847 All Mode Telsiz
BLF188 ile yapılmış QRO Linear Amplifier
Yaklaşık 20 metre Helical Coax Koaksiyel Kablo
VHF Design 18dB QRO LNA

Bu arada, belirtmeden geçemeyeceğim, 50 MHz te de EME çalışmaları çok yoğun.

Herkese 73


Linkback: https://www.radyoamatorleri.com/index.php?topic=6200.0

[TA2NC]

Yukaridaki makaleye ilave bir bilgi ekleyeyim..
EME yapmanın ne kadar zor olduğu ile ilgili bir resim gozunuzde canlansin diye..
8-10 eleman Yagi antenlerin ortalama gonderme açısı  30 derecedir.
Yani havaya bastigimiz guc 30 derecelik bir aci ile yayilir..

Ay'ı hedeflesek bile.. Ayin sagindan solundan ustunden altindan ay'a hic ulasmayip uzay boslugunda kaybolacak olan bir suru sinyal gidecektir..
Bu arada sinyalimiz yaklaşık 400.000 km gitti bile..

Ay'ın yüzeyine çarpan bu azicik sinyalin sadece ama ssadece %6'sı geri yansır..

400.000 km'de bosluktaki sinyal kaybımız 187 dB'dir..
Her 3 dB nin sinyali yarı yarıya azalttığını düşünecek olursanız sinyalin ne kadarinin oraya ulastigini hesaplayin.

Buradan ay'ın yüzeyine çarpan sinyal neredeyse 180 dereceye saçılarak dunyaya dogru geri donmeye başlar..
Ve dünya üzerindeki rastgele bir noktadaki diğer radyo amatörünün cihazına ulaşır..

Sizin cihazdan antene olan koaksiyel uzaklığınız, anten kazancınız, cikis gucunuz,  dinleyen tarafın anten kazancı, kullandığı LNA nin gürültü ve kazanc seviyeleri, koaksiyel ve konnektorlerde kaybettigi gucler alici cihazinin alış hassasiyeti derken , karşı tarafa -24 -25 dB civari bir sinyal anca ulaşır.. Ve bilgisayar bu kadar zayif bir sinyali zorlukla decode edebilir.
Bu yuzden EME yapanların her seyin en iyisini kullanması , tüm kayıpları hesaplayıp , minimize etmeye çalışması çok önemlidir.
Bu hobinin en zor kısmı olan EMEyi belki de zevkli yapan bu kadar cok ugrastırması..
Her konuda bilgi seviyenizi en ust duzeye tasimanizi neredeyse zorunlu hale getirmesi.


Bir de bu işin mikrodalga boyutu var ki, bildiginiz tum bilgiler yalan oluyor..
Anten tasarimlarindan, koaksiyel yerine waveguide kullanımına, konektor tiplerinden , su borusu kapaklarından yapılma filtrelere kadar bambaska bir dunya..

O dunyayı henuz ogrenme asamasindayim. İleride onunla ilgili yazılarımı da umarim paylasabilirim.

73