MORSE ve MORSE ALFABESI (KODU)

Mors alfabesi veya mors kodu, 1832'de telgraf ile ilgilenmeye baslayan Samuel Morse (*) tarafindan 1835 yilinda olusturulmus ve 1837'de kullanilmaya baslanilmistir.

Telgraf ile Mors alfabesinin mucidi olarak bilinen Samuel Morse’un tam adi Samuel Finley Breese Morse’tur. S.Morse’un elektrikli telgrafi, bir elektrik devresinde bobinin bir kolu çekmesi ile rulo kagidi üzerine izler birakmasi esasina dayaniyordu. Kisa ve uzun çekmeler, kisa ve uzun izler (• ve –) birakiyordu. Bu düzenli çizgi ve kodlamalar Samuel Mors tarafindan kodlanarak bir alfabe haline getirildi. Bu alfabenin adi MORS alfabesiydi.

Orjinal mors kodu kisa ve uzun sinyallerin kombinasyonunun bir sayiya karsilik gelmesinden, her sayi kombinasyonu da bir harfe karsilik gelmesinden olusmaktaydi.

0 – – – – – // 1 • – – – – // 2 • • – – – // 3 • • • – – // 4 • • • • – // 5 • • • • • // 6 – • • • • // 7 – – • • • // 8 – – – • • // 9 – – – – •

Ancak Morse’un buldugu sistemin kullanimi kolay degildi. Alfred Veil ile bu konu üzerine ortaklasa çalismaya baslayan Morse, bir süre sonra Veil’in önerdigi sistemin daha basit bir sistem olduguna ikna oldu. Veil’in sisteminde kisa ve uzun sinyallerin yani sira duraklamalar da kullaniliyordu. Bu sistem daha sonra Amerikan Mors Kodu olarak isimlendirildi. Mors kodu birçok degisik metod ile iletilebilir. Mors alfabesi sesli olarak iletilebilmesinin yani sira, radyo sinyallerinin açilip kapatilmasiyla, telegraf tellerinden geçen elektrik akimiyla, mekanik yolla ya da görsel (isiklarin yanip sönmesi gibi) yollarla da iletilebilmektedir. Sistem genel olarak Mors kodu olarak adlandirilsa da uygulamada Ingiliz alfabesi ve buna bagli noktalama isaretlerini ifade etmek için iki farkli tür mors kodu kullanilmaktadir. Bunlarin birincisi olan Amerikan Morse kodu genellikle telgraf sistemlerinde kullanilirken, Uluslararasi Morse kodu ise aralari görmezden gelerek sadece kisa ve uzun sinyallere göre çalisir.

Modern Uluslararasi Mors Kodu

Modern Uluslararasi Mors Kodu, 1848 yilinda Alman Friedrich Clemens Gerke tarafindan gelistirildi. Bu kodu ilk kez Hamburg ile Cuxhaven arasinda Almanya’da kullanildi. 1865 yilina dek bir takim küçük degisiklikler yapildi ve ayni yil Paris’teki Uluslararasi Telgraf Konferans’inda Uluslararasi Mors Kodu olarak kabul edildi.

Aşağıdaki mors kodları halen yürülükte olan kodlardır.
ITU (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği) tarafından kabul edilmiştir.

Kullanımı Çok Basittir sol taraf "dı" Sağ taraf "dat" Kaleminizi ortaya koyun ve sesleri çıkartın

Mors Kullanmanin Avantajlari

Mors kodu radyo cihazlari ile yayinlanmak istenildigi zaman diger radyo bazli iletisim cihazlarindan daha basit bir düzenek olmasi yeterlidir. Yüksek cizirtili, düsük frekansli ortamlarda bile rahatlikla kullanilabilmektedir. Bir diger avantaji da daha düsük bant genisligine ihtiyaç duymasidir. Örnegin sesli iletisimde 2400 Hz araligi kullanilirken, Mors kodu için tek tarafli 100-150 Hz yeterli olmaktadir.

Mors alfabesinin gelistirilerek kullanildigi bir diger alan ise Q kodlaridir. Amatör radyocular, sik kullandiklari mesajlari kisaltip Q kodlari haline çevirmislerdir. Radyo frekansi üzerinden haberlesmelerinde bu Q kodlarini kullanirlar.

1991 yilinda Amerika Birlesik Devletleri’nde FCC’nin Amatör Radyocu lisansini alabilmek için dakikada 5 kelimeyi Mors alfabesi ile alip, göndermek gerekliydi. 2000 yilina kadar Amatör radyo lisanslarinin en üst seviyesi olan extra class için bu rakam 20 kelimeye kadar çikiyordu. 2000 yilindan itibaren bu lisans için de 5 kelime yeterli bulunmustur.

2003 yilinda ise Dünya Radyo Iletisimcileri Konfesransi’nda alinan karar geregince uluslararasi mors alfabesi bilmek zorunlu olmaktan çikmistir.

24 Mayis 2004 tarihinde ise ilk telgrafin 160. yil dönümünde Uluslararasi Telekomünikasyon Birligi(ITU), “@” isaretini de Mors alfabesine ekledi.
@ isareti (AT COMMERICAL) kelimesinin bas harfleri olan “AC ” harflerinin karsiligi (.- -.-.) ile ifade edilmektedir.

Mors Alfabesi'nden Latin Alfabesine Çeviri