AMATÖR TELSİZCİLER İÇİN Q KODLARI

Q KODLARI NEDİR?

 

Q kodları 1909 yılında İngiliz hükümeti tarafından İngiliz bandıralı gemiler ile posta  idaresi tarafından yetkili kılınmış sahil istasyonları arasındaki haberleşmeler için kullanılmak üzere oluşturulmuş kısaltmalardır. Q hafiyle başlayıp iki tamamlayıcı harften oluşan toplam üç harflik dizi şeklindedirler. Kullanım kolaylığı, anlaşılırlık, akıcılık, hızlılık vb. pozitif yönlerinin yanında deniz taşıtlarının haberleşmesi başta olmak üzere bu kodlar değişik ülkelerdeki, kıyı istasyonları çalışanlarının İngilizce bilmeye ihtiyaç duymadan gemilerle haberleşebilmelerini sağlamak amaçlı kullanılmaktaydı. Getirdiği dil kolaylığı bu kodların kısa zamanda uluslararası alanda da kabul görmesini sağladı.

Londra’da 1912 ve 1913 yıllarında yapılan toplantılar sonucu, Üçüncü Uluslararası Radyo-telgraf Sözleşmesi (Third International Radiotelegraph Convention) ile Servis Yönetmeliği’ne (Service Regulations) radyo ve telgraf iletişiminde kullanılmak üzere toplam 45 adet Q Kodu kısaltması listesi (List of Abbreviations to be used in Radio Communications) eklenmiştir.
Bu kodlar 1965 yılında ARRL Amateur Radio Station Log Book’ta yayınlanmıştır ve günümüzde tüm amatör telsizciler tarafından çok geniş olarak kullanılmaktadır. Amatörlükte Q kodlarını kullanmanın amacı soruların mors kodları ile cümle şeklinde  uzun uzun yazılmasının önüne geçip zamandan tasarruf etmekti. Zamanla ses ile yapılan görüşmelerde de Q kodları kısaltma olarak aynı amaçla kullanılmaya başlandı.Q kodları hem soru sorarken hem de cevaplama sırasında kullanılmakta olup soru olarak sorulduğunda Q kodundan sonra (?) soru işareti, cevap olarak kullanıldığında ise kendinden sonra sorunun cevabı eklenerek kullanılmaktadır.

Q kodlarının  QAA-QNZ arası olanları havacılık,  QOA-QOZ arası olanları denizcilik ve QRA-QUZ  arası olanlarda bütün haberleşme servisleri için ayrılmışlardır. Q kodları kısaltma değildirler.

Amatör radyoculuktaki kullanımından örnekler:

  • QRL: Meşgul müsün?

  • QRV: Hazır mısın?

  • QTR: Tam olarak saat kaç?

Havacılıktaki kullanımına örnekler:

  • QNH: Deniz seviyesindeki atmosfer basıncı

  • QFE: Herhangi bir seviyedeki (genellikle meydan) atmosfer basıncı

  • QNE: Standart basınç hattı (1013,25 hektopaskal)

  • QDM: Herhangi bir istasyona doğru manyetik baş

  • QDR: Herhangi bir istasyondan manyetik radyal

Karışıklıkları önlemek için hiçbir ülkeye Q ile başlayan ITU kodu verilmez. Aynı şekilde Ülkemizde de amatör telsizcilere tahsis edilen çağrı işaretleri ek (safix) kısımları Q harfi ile başlayamaz.

Ayrıca, Q Kodları tek tek İngiliz alfabesi ile telaffuz edilir. İngiliz alfabesinin okunuşu aşağıda verilmiştir.

Aa ...Bb ...Cc ...Dd ...Ee .. Ff . .Gg ...Hh ....Ii ...Jj ......Kk ...Ll ...Mm .Nn ...Oo ...Pp ...Qq ...Rr ...Ss ...Tt ...Uu ...Vv ......Ww .....Xx ...Yy ...Zz

ey .....bi ....si .....di .....i ....ef ....ci ....eyç ..ay ..cey ..key ...el ..em..en .... o ... pi ..... kû ....ar ....es ... ti ... yu ... vi ... dablyu ..eks ...vay .zet

Örnek: QNY = Qû eN vaY şeklinde telaffuz edilir.


 

Q Kodu

SORU

CEVAP ve YORUM

QRA

İstasyonunuzun ismi nedir?

İstasyonumun ismi.....dir.

QRG

Doğru frekansımı, veya....nın doğru frekansını bildirimisiniz?

Doğru frekansınız... MHz dir.

QRH

Frekansım değişiyormu?

Evet, değişiyor.

QRI

Göndermemin tonu nasıldır?

Göndermenizin tonu:

1- iyi

2- orta

3- kötü

QRJ

Kayıtlı kaç adet çağrın var?

Kayıtlı.......adet çağrım var.

QRK

İşaretlerimin (yahut...işaretlerinin) okunaklılığı nasıl?

İşaretlerin okunaklılığı:

1- okunmaz

2- bazı bazı okunur

3- okunaklı fakat güçlükle

4- okunaklı

5- iyi okunaklı

QRL

Meşgulmüsünüz?

Meşgulum.

QRM

Göndermemde bir karıştırma varmı?

Göndermeniz:

1- hiç yok

2- biraz

3- orta derecede

4- fazlaca

5- tamamen

QRN

Göndermemde statik (Atmosferik) karıştırma varmı?

Statik karıştırma:

1- hiç yok

2- biraz

3- orta derecede

4- fazlaca

5- tamamen

QRO

Gücümü yükselteyim mi?

Gücünüzü yükseltiniz.

QRP

Gücümü azaltayım mı?

Gücünüzü azaltınız.

QRQ

Daha hızlı göndereyim mi?

Daha hızlı gönderiniz. Dakikada... kelime.

QRR

Otomatik cihazları kullanmaya hazırmısınız?

Otomatik cihazları kullanmaya hazırım. Dakikada... kelime geçiriniz.

QRS

Daha yavaş göndereyimmi?

Daha yavaş gönderiniz. Dakikada...kelime.

QRT

Göndermeyi durdurayım mı?

Göndermeyi durdurunuz.

QRU

Bana ait bir şey varmı?

Size ait birşey yok.

QRV

Hazırmısınız?

Hazırım.

QRW

Kendisini ...MHz den çağırdığınızı ... ya haber vereyimmi?

Onu...MHz den çağırdığımı lütfen söyleyiniz.

QRX

Beni ne vakit tekrar çağıracaksınız?

Sizi ...saatte.....MHz den tekrar çağıracağım.

QRY

Sıram Kaçtır? (Muhabereye dair)

Sıranız...dır.

QRZ

Beni kim çağırıyor?

Sizi...çağırıyor,...MHz den..

QSA

İşaretlerimin (işaretlerinin) kuvveti nasıldır?

İşaretlerinizin kuvveti:

1- duyulur duyulmaz

2- zayıf

3- oldukça iyi

4- iyi

5- çok iyi

QSB

İşaretlerimin kuvveti değişiyormu? ( Fading )

İşaretlerinizin kuvveti değişiyor.

QSD

Maniplasyonum düzgün değilmi?

Maniplasyonunuz düzgün değil.

QSG

Bir defada ...mesaj göndereyimmi?

Bir defada......adet mesaj gönderiniz.

QSK

Sinyallerin arasından beni işitebiliyormusunuz?

Sinyallerin arasından sizi işitebiliyorum.

QSL

Bana alındı verebilirmisin?

Size alındı veriyorum.

QSM

Size geçtiğim son mesajı tekrar edeyimmi?

Bana son(yahut...numaralı) mesajı tekrar ediniz.

QSN

Beni ...MHz üzerinden, yahut...(çağrı işaretini) işittinizmi?

Sizi...MHz den (yahut...işaretini) işittim.

QSO

....İle doğrudan (veya aracılığı ile) muhabere yapabiliyormusunuz?

...  ile Doğrudan muhabere yapabiliyorum.

QSP

.....ya aktarıcılık yaparmısınız?

... ya  aktarıcılık yapabilirim.

QST

Tüm amatörlere mesaj için genel çağrı (Bülten)

 

QSU

Bu frekanstamı ../Khz'temi göndereyim?

Bu frekansta../Khz'te gönderiniz.

QSV

Bu frekanstan (yahut...MHz den) bir seri V göndereyimmi?

Bu frekanstan (yahut...MHz den) bir seri V gönderiniz.

QSW

Bu frekans üzerinden (yahut....sınıfı gönderme ile ...MHz den) mi göndereceksiniz?

Bu frekans üzerinden (yahut....sınıfı gönderme ile ...MHz den) göndereceğim.

QSX

.....Çağrı işaretini....MHz üzerinden dinliyormusunuz?

.....Çağrı işaretini....MHz üzerinden dinliyorum.

QSY

Frekans değiştirelim mi?

Görüşmeye .... MHz üzerinden devam ediniz.

QSZ

Her kelime veya grubu bir kaç defa mı göndereyim mi?

Her kelime veya gurubu ...seferde gönderiniz.

QTA

.... Nolu mesajı iptal edeyim mi?

.... Nolu mesajı iptal ediniz.

QTB

Kelime sayımında benimle mutabıkmısınız?

Kelime sayımında sizinle mutabık değilim. Her kelime ilk harfini her sayının ilk rakamını tekrar edeceğim.

QTC

Yollayacak kaç mesajınız var?

Size (yahut.... ya)...adet mesaj var.

QTH

Enlem ve boylama (veya başka malumata göre)göre mevkiniz neresidir?

Mevkiim ....Enlem ve .......boylama (veya başka malumata göre)göre dir.

QTR

Doğru saat kaçtır?

Doğru saat....dır.

QTV

Sizin yerinize....MHz üzerinden ....saatten ...saate kadar beklemeye gireyimmi?

Benim yerime nöbete giriniz.

QTX

Benimle muhabere yapmak için, istasyonunuzu ben yeniden söyleyene kadar, yahut....saate kadar açık tutarmısınız?

İstasyonum......açık kalacak.

QUA

......(çağrı işareti) haberiniz varmı?

... dan şu haberler var.

Bazı Örnekler ve Açıklamalar;

QRA ? : Sizin istasyonunuzun çağrı işareti (adı, kodu) nedir?

Q kodları; cevap şeklinde vurgulanır veya soru işaretsiz kullanılmışsa ya da sorulmadan bilgi, rapor verilmişse cevap biçimi yazılı sütundaki anlamını taşır.

Örneğin: QRA TA6CBO. Çağrı işaretim (istasyonumun adı/kodu) TA6CBO’dır. Bazen Q kodlarıyla birlikte; isim, sözcük, frekans, sayı vb. ekler kullanılır. Bu ekler Q kodlarıyla sorulan, cevaplanan veya bilgi verilen konunun (Q kodunun) tamamlayıcısıdır.

Örneğin; QRN 3 : Vericinizin emisyonu (sinyali/ işaretleri ) orta şiddette atmosferik karıştırmayla (orta şiddette doğal parazitle) alınıyor anlamındadır. kodları uluslararası anlam taşıyan kodlar olmasına rağmen hava, deniz, kara, amatör, askeri, arama-kurtarma, yerel, diğer branş ve ihtisas ihtisas dalları vb. elektronik haberleşmelerde esas anlamına aynı paralellikte anlamlarda da kullanılmaktadır.

Örneğin : QTH : Genel olarak “Enlem ve boylam derecelerine (ya da belli bir coğrafi noktaya göre) bulunduğunuz yer.” şeklinde anlam ifade etmektedir.
Türkiye içi bir radyo habeleşmesinde QTH Bursa ifadesinde istasyonum Bursa ilindedir ya da Bursa ilinden çıkış yapıyorum şeklinde anlaşılacaktır.
Bursa il merkezindeki bir radyo haberleşmesinde ise “Şu anda QTH’teyim.” şeklindeki ifadeden “ikametten çıkış yapıyorum (evdeyim)” şeklinde anlam çıkarılabilmektedir.


Bu çalışma için değerli hocamız TA3DP Ramazan KURTÇU 'ya teşekkür ederiz.